Zakup mieszkania za gotówkę to przywilej dostępny jedynie dla nielicznych Polaków. Alternatywnym sposobem na sfinansowanie kupna wymarzone M może być sięgnięcie po kredyt hipoteczny. Dzięki programowi Rodzinny Kredyt Mieszkaniowy mogą otrzymać go także osoby, które nie dysponują wymaganym przez kredytodawcę wkładem własnym.

Jak wynika z raportu AMRON – SARFIN w I kwartale 2023 roku instytucje finansowe udzieliły 21 968 kredytów mieszkaniowych. To o ok. 16 proc. więcej niż w IV kwartale 2022 r. Wartość tych kredytów wyniosła 7,42 mld zł i wzrosła o 21 proc. w porównaniu z IV kw. ubiegłego roku.

Choć na rynku kredytów hipotecznych czuć lekkie odmrożenie, nie ulega wątpliwości, że z powodu wciąż bardzo wysokich stóp procentowych, otrzymanie pozytywnej decyzji banku jest dziś sporym wyzwaniem. Dla wielu rodzin równie dużym jest zgromadzenie wymaganego przez kredytodawcę wkładu własnego  – wyjaśnia Karolina Kwiecińska, ekspert kredytowy FIN-HUB.

Wychodząc naprzeciw potrzebom osób, które chciałyby sięgnąć po kredyt, ale nie są w stanie zgromadzić wkładu własnego, rząd stworzył program Rodzinny Kredyt Mieszkaniowy. Jest on kontynuacją (lecz na nieco zmienionych warunkach) powstałego w 2022 roku programu Mieszkanie bez Wkładu Własnego. Na czym polega w praktyce i kto może z niego skorzystać?

Na czym polega Rodzinny Kredyt Mieszkaniowy?

Program Rodzinny Kredyt Mieszkaniowy to program stworzony z myślą o osobach, które chcą zaciągnąć kredyt hipoteczny, ale nie dysponują oszczędnościami na wpłatę wkładu własnego (w zależności od banku jego wymagana kwota wynosi 10 lub 20 proc. wartości nieruchomości).
Brakujący wkład własny obejmuje gwarancją Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK). Łączna wysokość objętej gwarancją części kredytu oraz wkładu własnego kredytobiorcy nie może przekraczać 200 tys. zł i jednocześnie 20 proc. całkowitej kwoty wydatków, na których pokrycie udzielany jest kredyt, oraz 30 proc. tej kwoty dla zobowiązań o stałej lub okresowo stałej stopie procentowej. Maksymalna kwota gwarancji nie może przekroczyć 100 tys. zł, a jej udzielenie wiąże się z koniecznością uiszczenia prowizji w wysokości 1% gwarantowanej przez BGK kwoty.

Od 1 marca z programu mogą skorzystać więc także osoby, które zgromadziły część wymaganego przez kredytodawcę wkładu własnego. Gwarancją BGK zostanie objęta, brakująca wymagana do zaciągnięcia finansowania kwota. W poprzedniej wersji programu nie było to możliwe – dodaje ekspertka.

Na jaki cel można przeznaczyć pieniądze z kredytu?

Środkami z kredytu można sfinansować kupno mieszkania lub domu (zarówno z rynku pierwotnego i wtórnego), zakup działki i budowę, wykończenie domu mieszkalnego czy wniesienie wkładu budowlanego do spółdzielni mieszkaniowej celem uzyskania odrębnej własności lokalu wraz z wykończeniem. Od 1 marca przedmiotem kredytowania mogą być również kooperatywy mieszkaniowe.

Co jednak ważne – cena nieruchomości za metr powierzchni użytkowej nie może przekroczyć określonego limitu kwotowego. Ile wynoszą limity? Wartość limitów kwotowych w programie nie jest stała. Zależy ona od tego, w którym mieście (czy którym województwie) kredytobiorca kupuje mieszkanie oraz czy pochodzi ono z rynku wtórnego, czy pierwotnego. Limity będą zmieniały się także poprzez czas – wyjaśnia Karolina Kwiecińska.

Oto kilka przykładowych wartości obowiązujących od 1 marca 2023:

  • Warszawa: rynek wtórny – 10 693,42 zł rynek pierwotny – 11 515,99 zł,
  • Wrocław: rynek wtórny – 9 298,25 zł, rynek pierwotny –10 013,50 zł,
  • Bydgoszcz: rynek wtórny – 7 660,82 zł, rynek pierwotny – 8250,11 zł,
  • Kraków: rynek wtórny – 9 089,60 zł, rynek pierwotny – 9 788,80 zł.

Przed zmianami w programie, które weszły w życie 1 marca br., limity cen nieruchomości były niższe. Często stanowiły więc sporą przeszkodę w znalezieniu nieruchomości, którą można sfinansować środkami z kredytu rodzinnego – podsumowuje ekspertka z FIN-HUB.

Kto może skorzystać z programu?

Z programu mogą skorzystać osoby prowadzące gospodarstwo domowe w pojedynkę i pary.
W przypadku osób bezdzietnych i posiadających jedno dziecko warunkiem uczestnictwa jest brak własności innej nieruchomości w momencie zawierania umowy z bankiem. Jeśli o kredyt wnioskuje para, dotyczy on obojga kredytobiorców.

Kredytobiorcy posiadający co najmniej 2 dzieci, mogą otrzymać kredyt rodzinny, nawet jeśli posiadają nieruchomość na własność.

W takich okolicznościach zapisy ustawy jasno definiują jednak maksymalne powierzchnie takich nieruchomości. W przypadku kredytobiorców z 2 dzieci nie może być ona większa niż 50 m2, przy 3 dzieci – 75 m2, przy 4 – 90 m2. Dla rodzin z 5 dzieci nie przewidziano limitu metrażowego – tłumaczy tu wpisać dane osoby z Finhub.

Spłata rodzinna w ramach Rodzinnego Kredytu Mieszkaniowego

Pary, które w trakcie spłaty Rodzinnego Kredytu Mieszkaniowego powitały na świecie drugie lub kolejne dzieci, mogą liczyć na spłatę rodzinną – rządową dopłatę do kredytu. W przypadku drugiego dziecka kwota dopłaty wyniesie 20 tys. zł, w przypadku trzeciego i kolejnych – 60 tys. zł.

Ze spłaty będą mogły skorzystać osoby, które nie posiadają innej nieruchomości mieszkalnej ani prawa do lokalu spółdzielczego, prowadzą gospodarstwo domowe na terenie RP i nie wypowiedzą umowy kredytowej. W ciągu 5 lat od momentu przyznania spłaty rodzinnej kredytobiorca nie będzie mógł także sprzedać ani wynająć nieruchomości czy zmienić sposobu użytkowania na taki, który uniemożliwia cel mieszkalny (np. zamiana mieszkania na biuro). Co, jeśli kredytobiorca nie spełni tych warunków?

W takich okolicznościach kredytobiorca będzie musiał zwrócić całość lub część wypłaconej uprzednio spłaty rodzinnej – proporcjonalnie do liczby miesięcy, jaka pozostała do 5-letniego „okresu ochronnego” – wyjaśnia Karolina Kwiecińska, ekspert kredytowy FIN-HUB.

W jakich bankach są dostępne Rodzinne Kredyty Mieszkaniowe?

Aby bank mógł udzielać kredytu bez wkładu własnego, musi zawrzeć umowę z BGK. Obecnie takie produkty są dostępne w m.in. w: Alior Banku, Banku Ochrony Środowiska, Banku Pekao, PKO Banku Polskim czy w Santander Bank Polska – dodaje specjalistka.