Ostatnia obniżka stóp procentowych (o 0,25 p.p.) miała miejsce w październiku 2024 roku. Od tamtej pory stopy wciąż utrzymują się na rekordowo wysokich poziomach. Jakie realia na kolejne miesiące prognozują ekonomiści? Czy stopy procentowe wreszcie spadną, a wraz z nimi raty kredytów z oprocentowaniem zmiennym? Sprawdźmy.

Podwyższanie stóp procentowych to jeden z najczęściej stosowanych sposobów na walkę z wysoką inflacją. Choć podwyżki pomagają okiełznać rosnące ceny produktów i usług, boleśnie uderzają w kredytobiorców, którzy spłacają zobowiązania ze zmienną stopą procentową.

Pierwsza od lat podwyżka stóp procentowych miała miejsce w październiku 2021 roku. Wartość stopy referencyjnej osiągnęła wtedy wartość 0,50 p.p. (z 0,1 przed podwyżką), co przełożyło się na wzrost WIBOR-u i wzrost rat kredytów z oprocentowaniem zmiennym — wyjaśnia Karolina Kwiecińska, ekspert kredytowy Fin-Hub. Niewiele osób spodziewało się wtedy, że przez kolejne miesiące stopy osiągną historycznie wysokie wyniki, a raty kredytów wzrosną nawet o 80 – 90 proc. — dodaje specjalistka.

Mimo wyraźnego spadku inflacji od października 2023 roku stopy procentowe utrzymują się na niezmiennych poziomach, a stopa referencyjna osiąga wartość 5,75 p.p.

Czy kolejne miesiące przyniosą tak oczekiwane przez kredytobiorców obniżki? Sprawdźmy, co sądzą na temat członkowie RPP i ekonomiści.

Stanowisko na temat stóp procentowych wśród członków RPP

Członkowie RPP mają odmienne opinie na temat przyszłości stóp procentowych. Część z nich dostrzega możliwość obniżenia stóp nawet w II kwartale 2025. Inni chcą, aby decyzje o spadkach zapadły pod koniec roku, a nawet w 2026 r.

Podczas grudniowej konferencji Adam Glapiński jasno dał do zrozumienia, że w ryzyko wzrostu inflacji na skutek odmrożenia cen energii dla gospodarstw domowych może spowodować przesunięcie cięć stop na przyszły rok. Szef NBP zadeklarował, że Rada przejdzie do debaty, jeśli nie do decyzji, o obniżkach stóp, gdy inflacja się ustabilizuje, a z projekcji będzie wynikać, że rozpoczyna się proces spadku inflacji.

Ale nie wtedy, gdy przewidujemy, że inflacja będzie rosła. Wtedy nikt zdrowy na ciele i umyśle nie będzie chciał obniżać stóp procentowych — powiedział.

Co na temat możliwych scenariuszy sądzą ekonomiści?

Czy stopy procentowe spadną? Prognozy ekonomistów

Z najświeższej prognozy, którą przekazał w rozmowie z ISBnews associate director, Fitch Ratings Milan Trajkovic wynika, że stopy procentowe w Polsce zostaną w br. obniżone dwa razy po 25 p.p.

Ekspert wyjaśnił: stopniowe luzowanie polityki i dwukrotnie obniży stopy procentowe w 2025 r. — dwukrotnie o 25 pb. Nasza prognoza stóp procentowych uwzględnia wcześniejsze publiczne komunikaty NBP, silny wzrost płac i konsumpcji (oraz ogólnego PKB), wciąż luźną politykę fiskalną oraz oczekiwany wzrost inflacji zasadniczej.

Mężczyzna wskazał także, że te stosunkowo wysokie stopy inflacji rok do roku wynikały przede wszystkim ze zniesienia limitów cen energii elektrycznej, gazu ziemnego i ogrzewania w połowie roku, przy dodatkowej presji ze strony rosnących cen żywności. Opierając się na naszej grudniowej prognozie, Fitch przewiduje podobny skok cen po zniesieniu kontroli cen energii. Przewidujemy, że główna stopa inflacji będzie dalej rosnąć, średnia roczna przekroczy 5% w 2025 r. i stopniowo spowolni do końca 2025 r. do około 4%. Fitch prognozuje średnie stopy inflacji na poziomie 5,1% w 2025 r. i 3,4% w 2026 r., w porównaniu z 3,6% w 2024 r.

Ekonomiści PKO BP spodziewają się nie 2, lecz 4 podwyżek. Ich zdaniem inflacja osiągnie swój szczyt dopiero pod koniec I kwartału i zacznie spadać. W marcu pojawi się też nowa projekcja inflacji, która pokaże ten spadek. Jednak według nich, w marcu nie będzie decyzji o obniżce. Pierwszej obniżki należy spodziewać się dopiero w maju, a łącznie w całym 2025 r. stopy spadną o 100 pkt bazowych, co oznacza, że będą łącznie cztery obniżki.

Marcin Lipka, ekspert ds. analiz rynków w Banku Gospodarstwa Krajowego uważa, że obniżek stóp procentowych możemy spodziewać się już pod koniec I kwartału. W rozmowie z money.pl powiedział: Rada złagodzi warunki monetarne o 25 pkt bazowych pod koniec pierwszego kwartału przyszłego roku. Sprzyjać temu będzie perspektywa spadku poziomu inflacji w okolicę górnego odchylenia od celu, tj. ok. 3,5 proc., w trzecim kwartale 2025 r. Łączna dynamika cen powinna być przytłumiona w następstwie utrzymania mrożenia cen energii dla gospodarstw domowych.

Według ekonomistów mBanku w 2025 r. RPP powróci do obniżek stóp procentowych, tnąc koszt pieniądza po raz pierwszy w przyszłym roku w marcu i to od razu o 0,5 pkt proc. Ich zdaniem kolejne decyzje RPP będą miały miejsce pod koniec 2025 r., a na ich skutek stopa referencyjna może wynosić 4 proc., czyli o 1,75 pkt proc. mniej niż obecnie.

Trudno dziś realnie ocenić, czy 2025 r. przyniesie zmiany stóp procentowych i jeśli RPP zdecyduje o obniżkach — ile wyniosą. Nie ulega jednak wątpliwości, że opinie ekspertów zdają się jednoznaczne, a wszyscy specjaliści prognozują spadki. Nie pozostaje nam więc nic innego, jak poczekać na zdecydowanie bardziej pozytywne niż dotychczas decyzje rady — podsumowuje specjalistka FIN-HUB.